TANGONUN FİZYOLOJİMİZ ÜZERİNE ETKİLERİ
Yazar: Elif YÜKSEL
Merhaba Sevgili Arkadaşlar,
Tango yolculuğumuza tangoyu yaşam şekli haline getirmiş, gelişmekte olan bir tango dansçısı ve aynı zamanda mesleğini çok seven bir hemşire olarak sağlığımız açısından bakalım istiyorum. Öncelikle sağlığın tanımına bakalım. DSÖ sağlık kavramını “Sadece hastalık ve sakatlığın olmayışı değil, aynı zamanda fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden tam bir iyilik hali.” şeklinde tanımlar. Peki, tango bu tanımın neresinde? Aslına bakarsanız tango, bu tanımın tamamını kapsıyor. Sağlığın her bir ögesine yolculuğumuz boyunca yavaş yavaş değiniyor. Yeter ki biz bu yolculuğa çıkalım…
Tango, vücut yoluyla sergilenen artistik bir anlatım ve birtakım fiziksel uygunluk gereksinimlerine sahip olunması gereken bir etkinliktir. Fiziksel uygunluk; kalp-solunum sistemi dayanıklılığı, kas dayanıklılığı, kas kuvveti, kas gücü, sürat, esneklik, çeviklik, denge, reaksiyon zamanı ve beden kompozisyonunu barındırmaktadır. Bu nitelikler sportif performans ve sağlık bakımından farklı önemlere sahip olduklarından performansla ilişkili fiziksel uygunluk ve sağlıkla ilişkili fiziksel uygunluk olarak isimlendiriliyor.
Bir tango terimi ‘Bien Parado’ iyi duruş (abartısız), dümdüz dik duruş demek. Günümüzü düşünelim, etrafımızda yürüyen binlerce yanlış postürler… Hiç dikkat ettiniz mi? Bu postürlerden herhangi birinin tango yolculuğunun başlamasından itibaren geçirdiği evrimi görmenizi isterdim. Derslere başladığınızda sık sık duyacağınız bir cümle, “Bedeninin içinden geçen bir ip varmış ve bu ip sizi yukarı doğru çekiyormuşçasına” diyerek anlatırız tango duruşunu. Tam bu ifade doğrultusunda hayal etmenizi istiyorum kendinizi.
Vücut pozisyonu göğüs dışarı, karın içeri şekilde durur. Fakat karın içeri doğru geldiği zaman kalçada itme olmasını istemeyiz, kalçayı da içeri alırız. Omuzlar geride olur, yukarıdan aşağı doğru bir denge çubuğunda vücut sabit kalır. Partnerle tutuş pozisyonunda ise sağ el partnerin sırtında, sol el ise omuz hizasında, dirsekler aşağı bakacak şekilde durur. Bu, açık pozisyonda standart duruşumuzdur. Bunun dışında kapalı tutuşlarda partnere doğru yaklaştıkça arkadaki el partnerin sırtına doğru devam ederken soldaki el pozisyonunu korumayı sürdürür. Dansın durumuna göre göğüsten temas olabilir fakat daha yakınlaşılan noktada kafadan da temas edecek şekilde bir duruş pozisyonu kullanılabilir. Müthiş bir uyum… Motivasyon, özgüven, öz yeterlilik…
Süper Yaşlı isimli kitabın içerisinden bir alıntıyı paylaşmak istiyorum sizlerle. "Seksen yedi yaşında salon danslarına başladı, tangoya yoğunlaşıp altı yüzün üzerinde birincilik ödülü aldı." Dengede olduğunuzda fizyolojiniz en iyi durumdadır. 2017 yılında yapılan bir araştırma, belirgin bir amaca sahip olmanın sağlığınız üzerinde bariz fizyolojik etkilerini ortaya koymuştur.
Tangonun Fizyolojimize Faydaları
Tango çalışmalarında bedensel gelişim olarak gövde, kollar ve bacaklar arasında dengeli bir uyum vardır. Enerji dolu bir canlılık ve azalan durgunluk içinde güçlü, canlı hareketler bulunur. Motorsal gücün öğrenimi ve yönetimi kol ve bacakları, günlük yaşantıdan uzak hareketleri yavaş yavaş kontrol edebilmeyi sağlar. Sırt ve bacak kuvvetleri dans eden kimselerde dans etmeyen kimselere göre daha gelişmiştir. Statik ve dinamik çalışmalar sonucu kas dayanıklılığı artırılır. Uzun ve yoğun geçen dans çalışmalarının ardından kalp atım sayısında azalma ve ses miktarında artma görülür. Vücut kas potansiyelinde büyüme, hareketlilik, çabukluluk, dayanıklılıkta artma, akciğer viral kapasitesinde büyüme görülür. Koordinasyon gelişimi sonucunda beceri, çeviklik, denge, uyum ve sürat sağlanır. Böylece hareketlerdeki süratle uyumun temposuna göre uyum güçlenir.
Tangonun Psikolojik Faydaları
Psikologlara göre kişilik, bireyin kendine özgü ve ayırıcı davranışlarının bütünü biçiminde tanımlanır. Başka bir deyişle insanı başkalarından ayıran bedensel, zihinsel ve ruhsal özellikler bütünüdür. Toplum ve insanların farklı problem ve sıkıntıları vardır, insanlar bu problem ve sıkıntılardan kurtulmaya ihtiyaç duymaktadırlar elbette. Drama ve hareket, problem ve sıkıntılarla baş etmek için kullanılan yöntemlerdendir. Tango, drama ve hareketlerin bir bütünüdür… Ve kesinlikle tedavi edicidir çünkü her ikisi de insanın tabiatında yani yaşamında vardır.
Tango ile Terapi
Tarih boyunca dansla terapi arasında ayrılmamış bir ilişki olduğu bilinmektedir. Yapılan araştırmalarda, dansın terapi için mi yoksa terapinin dans için mi olduğu tartışılagelmiştir. Araştırmalar sonucunda ise dans ve terapinin ilişkileri ADTA (American Dance Therapy Association) tarafından birkaç maddede toplanmıştır:
Dans, duyguları ve hisleri etkileyen bir terapinin parçasıdır.
Vücut hareketleriyle yapılan danslar iyileştirici bir ekipman olarak kabul edilebilir.
İyileştirme bütünleyici dansın sonucu olarak yüzyıllar boyunca tanındı ve bu tedavi dünyanın çeşitli yerlerindeki kültürlerde iyileştirici bir terapi olarak kullanıldı.
Sizlere küçük başlıklar halinde Tangonun sağlığımız üzerindeki etkilerini açıklamaya çalıştım. Dans ederken müthiş bir uyum yakalayacak ve müziğin ritmine kendinizi kaptıracaksınız, unutmayın. Bedeniniz, beyniniz ve bilincinizin -inanın bana- eşsiz bir uyumu var, içinizdeki bu muazzam uyumu keşfedebilmenin en iyi yolu dans etmek.
Kaynakça
1. OKYAR, B. (2015). 12 Haftalık Eşli Dans Çalışmalarının Bazı Fiziksel Uygunluk Parametreleri Üzerine Etkisinin Belirlenmesi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü
2. ÖZDEMİR, B. (2007). Üniversite Öğrencilerinde Görülen Depresyonun Giderilmesinde Dansın Etkisi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
3. Collins, E,M. (2019). Süper Yaşlı: Daha Genç Görünmek, Daha Enerjik Olmak, Daha Güçlü Hafıza, Uzun ve Sağlıklı Yaşam. Aganta Kitap Yayınevi,2019
4. Gürbüz, A. (1990). Temel Dans Eğitimi, Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir
